دکوراسیون برای سالمندان؛ راحتی و امنیت در اولویت

دراین مقاله به اهمیت دکوراسیون برای سالمندان می پردازیم زیرا، طبق اعلام سازمان جهانی بهداشت، سرعت فعلی سالمند شدن جمعیت جهان بسیار بیشتر از گذشته است و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که نسبت جمعیت بالای ۶۰ سال جهان از ۱۲٪ در سال ۲۰۱۵ به حدود ۲۲٪ در سال ۲۰۵۰ خواهد رسید.

با افزایش طول عمر افراد، تعداد بیشتری از مردم به طراحی‌ داخلی خانه اهمیت می‌دهند که به آن‌ها اجازه دهد تا حد ممکن در خانه خود بمانند و پیر شوند.

در این مقاله به مزایای زندگی راحت و ایمن در خانه شخصی در دوران سالمندی پرداخته و چند راه‌حل کاربردی طراحی برای «سالمندی در خانه» را بررسی می‌کنیم.

سالمندی در خانه یعنی چه؟

با افزایش سن، توانایی‌های ما تغییر می‌کند و کارهایی که قبلاً ساده بودند، ممکن است سخت یا حتی خطرناک شوند. اما چیزی که اغلب ثابت می‌ماند، تمایل ما برای ماندن در خانه خودمان است؛ بسیاری از ما دوست داریم در خانه پیر شویم.

طبق نظرسنجی انجام‌شده توسط AARP، حدود ۹۰٪ افراد بالای ۶۵ سال مایل‌اند تا زمانی که ممکن است در خانه خود بمانند. «سالمندی در خانه» یعنی اینکه فرد صرف‌نظر از سن، درآمد یا میزان توانایی جسمی، بتواند به طور راحت، ایمن و مستقل در خانه‌اش زندگی کند.

چرا سالمندی در خانه شخصی اهمیت دارد؟

سالمندی در خانه برای بسیاری از سالمندان اهمیت دارد، چون به آن‌ها کمک می‌کند استقلال و عزتی را حفظ کنند که ممکن است در مراکز نگهداری سالمندان از دست برود. همچنین، شواهد تجربی نشان می‌دهد که سالمندی در خانه باعث کاهش تنهایی، افزایش ارتباطات عاطفی و رضایت شخصی و همچنین بهبود درک بین نسلی می‌شود که همگی به ایجاد جوامعی شادتر، سالم‌تر و متنوع‌تر کمک می‌کنند.

از دیدگاه عملی، اینکه افراد بیشتری قصد دارند در خانه خود پیر شوند، طراحان، معماران، مهندسان و تولیدکنندگان را تشویق می‌کند تا محصولات، سیستم‌ها و فضاهایی طراحی کنند که برای همه افراد جامعه قابل دسترس باشد. این موضوع در نهایت باعث پیشرفت اصول طراحی فراگیر و جهانی شده و محیطی راحت‌تر برای همه ایجاد می‌کند.

چگونه دکوراسیون برای سالمندان را طراحی کنیم

• طراحی کلی خانه برای سالمنادن

راهکارهای طراحی متعددی وجود دارد که می‌توان در سراسر خانه پیاده‌سازی کرد تا ایمنی و دسترسی برای افراد سالمند افزایش یابد.

• دکوراسیون برای سالمندان با پلان باز و زندگی در طبقه همکف

اگر قرار است خانه‌ای جدید طراحی شود، پلان باز یکی از بهترین گزینه‌ها برای سالمندی در خانه است. پلان باز استفاده از تجهیزات حرکتی (مانند واکر یا ویلچر) را آسان‌تر می‌کند، دید در فضای خانه را بهبود می‌بخشد، نور را بهتر پخش می‌کند و انعطاف بیشتری برای تغییرات آینده (مانند تعویض چیدمان مبلمان با توجه به نیازهای حرکتی) فراهم می‌کند.

علاوه بر پلان باز، اگر فضاهای اصلی مانند اتاق‌خواب اصلی، حمام، آشپزخانه، اتاق نشیمن و غذاخوری همگی در طبقه اول قرار داشته باشند، ریسک بالا رفتن از پله‌ها کاهش یافته و ایمنی بیشتر می‌شود.

طبق گفته جان نِوادومسکی، نویسنده و مدیر روابط عمومی شرکت Pioneer Millworks، طبقه اول این خانه های طراحی شده برای سالمندان شامل بخش‌های کلیدی مانند اتاق‌خواب اصلی، حمام، رخت‌شویی، آشپزخانه و نشیمن به‌صورت پلان باز است.

قرار دادن اتاق‌خواب‌ها یا فضاهای مهمان در طبقه دوم هم این امکان را می‌دهد تا در صورت نیاز، اعضای خانواده یا مراقبان در آنجا ساکن شوند.

• کف‌پوش مناسب در دکوراسیون برای سالمندان

کف‌پوش یکی از عناصر مهم اما کمتر مورد توجه در طراحی برای سالمندی است. انتخاب متریال مناسب می‌تواند تأثیر زیادی در راحتی و ایمنی داشته باشد. به‌طور کلی، متریال نرم‌تر مانند لاستیک، لینولئوم و چوب پنبه (کُرک) نسبت به چوب سخت، سرامیک یا سنگ، اولویت دارند.

مثلاً چوب پنبه، ظاهری شبیه به چوب دارد اما بسیار نرم‌تر و مناسب‌تر برای ایستادن طولانی‌مدت است. این متریال، فشاری کمتر به مفاصل و کمر وارد می‌کند.

فرش‌ها تنها در صورتی قابل استفاده‌اند که به زمین چسبیده یا میخکوب شده باشند. چرا که فرش‌ها گرد و غبار و ذرات آلرژی‌زا را به خود جذب می‌کنند. از قالیچه‌ها یا فرش‌های متحرک هم باید به‌طور کامل اجتناب شود، چون مستعد لیز خوردن هستند. پیشنهاد می‌کنیم جهت انتخابی بهتر مقاله ما با موضوع معرفی 10 کفپوش پرکاربرد در طراحی دکوراسیون داخلی و خارجی را حتما مطالعه کنید.

• پنجره‌هایی با باز شدن آسان در دکوراسیون برای سالمندان

پنجره‌های دو جداره کشویی ممکن است ساده به‌نظر برسند، اما بالا و پایین بردن آن‌ها برای افراد با قدرت جسمی پایین می‌تواند بسیار دشوار باشد. در طراحی برای سالمندی در خانه، پنجره‌هایی که با فشار یا اهرم باز می‌شوند باید اولویت داشته باشند.

مثلاً پنجره‌های آوِنینگ (لولا بالا) یا کِیسمنت (لولا کناری) که با اهرم باز می‌شوند، گزینه‌های مناسبی هستند. اما حتی همین اهرم‌ها هم برای برخی سالمندان دشوار است. خوشبختانه، برخی شرکت‌ها پنجره‌هایی بدون اهرم تولید کرده‌اند که تنها با باز کردن قفل و فشار دست، به راحتی باز می‌شوند.

• دستگیره‌ها و اهرم‌ها در طراحی داخلی برای سالمندان

دستگیره‌های چرخشی برای افراد با مشکل در دست یا مچ، آزاردهنده هستند. بهتر است از دستگیره‌های اهرمی استفاده شود که با فشار کم از طریق دست، مچ یا حتی آرنج باز می‌شوند.

برای کابینت‌ها نیز به جای دستگیره‌های گرد، بهتر است از دستگیره‌های D شکل استفاده شود که نیاز به فشار و قدرت کمتری دارند.

• نورپردازی مناسب در دکوراسیون برای سالمندان

با افزایش سن، قدرت بینایی کاهش می‌یابد. جزئیات کوچک، رنگ‌ها و تفاوت نور و سایه به‌خوبی قبل دیده نمی‌شوند. همچنین احتمال ابتلا به بیماری‌های چشمی مانند آب‌مروارید، دژنراسیون ماکولا و گلوکوم افزایش می‌یابد.

بنابراین استفاده از نورهای قوی و پراکنده اهمیت دارد. نور طبیعی بسیار مفید است، اما نباید تنها منبع باشد. استفاده از لامپ‌های LED در نقاط مختلف خانه توصیه می‌شود؛ چرا که مصرف انرژی کمی دارند، حرارت تولید نمی‌کنند و عمر طولانی دارند.

بهتر است از ترکیب نورهای سقفی، دیواری، ایستاده و رومیزی استفاده شود. همچنین چراغ خواب‌هایی با سنسور نوری برای نوردهی ملایم شبانه بسیار کاربردی‌اند. شاید آشنایی با لایه بندی نورپردازی در طراحی داخلی به شما در نورپردازی کمک زیادی کند.

• کنترل‌های نور در دکوراسیون برای سالمندان

کلیدهای سنتی (بالا/پایین) ممکن است برای افراد دارای آرتروز سخت باشند. می‌توان از افزونه‌های اهرمی استفاده کرد که روی کلید قرار می‌گیرند و استفاده از آن را راحت‌تر می‌کنند.

بهتر از آن، استفاده از کلیدهای راکر (پره‌ای) است که با فشار ساده‌ی بالا یا پایین کار می‌کنند. در مواردی که دسترسی به کلید سخت است (مثلاً برای افراد ویلچری)، می‌توان از کلیدهایی با میله بلند استفاده کرد که با کشیدن یا فشار دادن، چراغ را روشن یا خاموش می‌کنند.

• دکوراسیون آشپزخانه برای سالمندان

بعد از سرویس بهداشتی، آشپزخانه مهم‌ترین فضا برای طراحی مناسب سالمندی در خانه است. توانایی تهیه غذای مستقل یکی از عوامل کلیدی حفظ استقلال است، اما طراحی سنتی بسیاری از آشپزخانه‌ها برای سالمندان مناسب نیست.

• طراحی کشوها و قفسه‌های کشویی برای سالمندان

خم شدن برای دسترسی به محتویات کابینت‌های زیر پیشخوان، با افزایش سن دشوارتر می‌شود. هرچند ممکن است حذف کامل این نوع کابینت‌ها در طراحی آشپزخانه عملی نباشد، اما می‌توان تا حدی آن‌ها را با کشوهای بیرون‌کش جایگزین کرد. ما در مطلبی نحوه انتخاب کابینت مدرن برای آشپزخانه را توضیح داده ایم .

به‌طور مشابه، افزودن قفسه‌های کشویی به کابینت‌های بالایی، میزان دست دراز کردن برای دسترسی به محتویات را بسیار کاهش می‌دهد و نیاز به استفاده از چهارپایه (که ممکن است خطر سقوط داشته باشد) را از بین می‌برد.
برای کاهش خطر سوختگی، هیچ‌گاه کابینت یا قفسه‌ای را بالای اجاق گاز نصب نکنید.

• سینک ظرفشویی و ماشین ظرفشویی در دکوراسیون برای سالمندان

بخش بزرگی از فعالیت‌های مربوط به آشپزخانه در اطراف سینک صورت می‌گیرد، بنابراین بسیار مهم است که سینک برای همه اعضای خانواده به‌راحتی قابل دسترس باشد.

برای مثال، سینک‌هایی که ارتفاع آن‌ها قابل تنظیم است، به کاربران ویلچری این امکان را می‌دهد تا به‌راحتی ظرف بشویند یا میوه و سبزیجات را تمیز کنند و در عین حال، دیگر کاربران نیز می‌توانند سینک را در ارتفاع مناسب خود استفاده کنند.

از دیگر ویژگی‌هایی که در مورد سینک باید در نظر گرفت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم جلوگیری از سوختگی با آب داغ (ضد سوختگی)
• سری‌های آبپاش کشویی
• شیرآلات دسته‌اهرم کناری یا بدون نیاز به تماس دست (برای کاهش میزان خم شدن یا دراز کردن دست)

همچنین، نصب شیر آب جداگانه مخصوص پر کردن قابلمه بالای اجاق می‌تواند از نیاز به حمل قابلمه سنگین از سینک به اجاق جلوگیری کند.

ماشین ظرفشویی نیز می‌تواند زمان ایستادن برای شستشوی دستی ظروف را کاهش دهد.
برای استفاده راحت‌تر و کاهش نیاز به خم شدن یا کشیدن بدن، ماشین ظرفشویی را کمی بالاتر از سطح زمین نصب کنید.

همچنین مطمئن شوید که دستگاه استفاده آسانی دارد و صفحه‌نمایش آن بزرگ، واضح و قابل خواندن است.

• کانترتاپ های پله‌ای (با ارتفاع‌های متفاوت) برای سالمندان

آماده‌سازی غذا ممکن است زمان‌بر و برای افرادی که در ایستادن طولانی مشکل دارند، خسته‌کننده باشد.
کانترتاپ هایی با ارتفاع‌های پله‌ای یا متنوع می‌توانند این مشکل را حل کنند، زیرا به کاربر اجازه می‌دهند تا در ارتفاع دلخواه خود غذا را آماده کند.

ارتفاع استاندارد کانترتاپ‌ها ۳۶ اینچ (حدود ۹۱ سانتی‌متر) است، اما کانترتاپ‌های ۳۰ اینچی برای نشستن مناسب‌تر هستند و کانترتاپ‌های ۴۲ اینچی برای استفاده در حالت ایستاده طراحی شده‌اند.

علاوه بر ارتفاع متفاوت، اطمینان حاصل کنید که تمام کانترتاپ‌ها دارای گوشه‌های گرد هستند تا از بروز آسیب جلوگیری شود. همچنین، می‌توان از رنگ متفاوت در لبه کانترتاپ استفاده کرد تا مرزبندی آن بهتر دیده شود و احتمال بروز حادثه کاهش یابد.

• نورپردازی کاری (Task Lighting) مناسب سالمندان

همان‌طور که نور روشن و پخش‌شده در خانه به جلوگیری از زمین‌خوردن افراد سالمند کمک می‌کند، نورپردازی کاری نیز نقش مهمی در پیشگیری از حوادث در آشپزخانه دارد.

نورپردازی کاری باید در تمام نقاطی از آشپزخانه که دقت در جزئیات مهم است، مانند روی پیشخوان‌ها، بالای اجاق و بالای سینک نصب شود.

نصب نوارهای نوری LED زیر کابینت‌ها می‌تواند راهی عالی برای روشن کردن پیشخوان‌هایی باشد که نور کافی از چراغ‌های سقفی دریافت نمی‌کنند.

• حمام در دکوراسیون برای سالمندان

توانایی مراقبت از بهداشت فردی نقش کلیدی در حفظ عزت نفس دارد و طراحی مناسب حمام می‌تواند به سالمندان کمک کند تا استقلال خود را حفظ کنند. اگر فضای کافی برای حمام مناسب ندارید ما در مطلبی درباره طراحی داخلی حمام کوچک توضیح داده ایم.

• محل دوش بدون لبه و کف‌شور خطی برای سالمندان

همان‌طور که از نامش پیداست، دوش‌های بدون لبه فاقد آستانه‌ی برجسته هستند که در سیستم‌های سنتی دوش/وان دیده می‌شود و در نتیجه، مانعی فیزیکی برای ورود به حمام ایجاد نمی‌کنند.
این نوع دوش‌ها برای استفاده با ویلچر و دیگر وسایل کمکی حرکتی مناسب هستند و در محیط‌های معمولاً لغزنده، خطر سقوط را کاهش می‌دهند.

از مزایای دیگر دوش‌های بدون لبه، پشتیبانی آن‌ها از کف‌شورهای خطی است. کف‌شورهای مرکزی معمولاً نیاز به شیب چهارجهته دارند که عبور از آن برای افراد دارای مشکلات حرکتی دشوار است. در حالی‌که کف‌شورهای خطی تنها نیاز به شیب در یک جهت دارند و فضای بیشتری برای ویلچر، نیمکت یا دیگر ابزارهای کمکی فراهم می‌کنند.

برای ایمنی بیشتر، استفاده از کف‌پوش‌های ضد لغزش در طراحی این نوع دوش‌ها توصیه می‌شود.

• طراحی میله‌هایی به عنوان دستگیره (Grab Bars) برای سالمندان در دکوراسیون داخلی

میله‌های دستگیره در ابتدا برای کمک به افراد دارای ویلچر جهت استفاده از سرویس بهداشتی و دوش طراحی شده بودند، اما امروزه به ابزاری کاربردی برای همه کاربران تبدیل شده‌اند و به پیشگیری از زمین‌خوردن و آسیب کمک می‌کنند.

• نیمکت حمام (Shower Bench) در دکوراسیون برای سالمندان

نصب نیمکت در محل دوش گرفتن می‌تواند ایمنی و راحتی دوش گرفتن را برای سالمندان افزایش دهد.
این نیمکت‌ها هم به عنوان جای نشستن، هم برای ذخیره محصولات بهداشتی و هم به عنوان فضایی برای استراحت استفاده می‌شوند.

ارتفاع مناسب برای نیمکت‌های دوش حداقل ۱۸ اینچ و عمق آن نیز حداقل ۱۸ اینچ است تا نشستن و شستشو در حالت نشسته به‌راحتی انجام شود.

• توالت‌های بلند برای سالمندان در طراحی داخلی منزل

ارتفاع توالت از اهمیت بالایی برخوردار است. توالت‌های سنتی با ارتفاع ۱۵ تا ۱۶ اینچ از سطح زمین، برای افراد مسن با مشکلات حرکتی دشوار هستند و نشستن و برخاستن از آن‌ها نیازمند کمک دیگران است.
نصب توالت‌هایی با ارتفاع بیشتر بین ۱۷ تا ۱۹ اینچ طبق توصیه ADA، دسترسی به توالت و حفظ استقلال را بسیار راحت‌تر می‌کند.

توالت‌های بلند فشار کمتری بر زانوها وارد می‌کنند و جابه‌جایی از روی ویلچر یا بلند شدن از حالت نشسته را آسان‌تر می‌سازند.

• طراحی اتاق خواب مناسب سالمندان

در نهایت، اقداماتی وجود دارد که می‌توان برای آماده‌سازی و طراحی اتاق خواب برای سالمندی در محل انجام داد.

• مسیرهای عبور آزاد برای سالمندان

یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای بهبود طراحی اتاق خواب برای سالمندان، اطمینان از عرض مناسب درب‌ها و مسیرهای عبور برای حرکت راحت با یا بدون وسایل کمکی است.

عرض درب‌ها باید حداقل ۳۲ اینچ و مسیرهای عبور حداقل ۳۶ اینچ باشد.

همچنین باید از فرش‌های سبک یا بدون چسب که ممکن است باعث لغزش شوند، خودداری کرد.

• طراحی مبلمان کم ارتفاق برای سالمندان

ورود و خروج از تخت با بالا رفتن سن و کاهش دامنه حرکتی دشوارتر می‌شود، مخصوصاً اگر تخت خیلی بلند باشد.
استفاده از تخت با ارتفاع کم می‌تواند این مشکل را برطرف کند و کاربر را به سطح زمین نزدیک‌تر کند.

همچنین پاتختی‌های کم‌ارتفاع می‌توانند وسایل ضروری مانند عینک، دندان مصنوعی یا چراغ خواب را در دسترس نگه دارند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما با موضوع اهمیت انتخاب مبلمان در طراحی داخلی را نیز مطالعه کنید.

• نرده تخت و محافظ لبه برای سالمندان در دکوراسیون برای سالمنادن

نرده‌های تخت درست مانند میله‌های دستگیره در حمام، ورود و خروج از تخت را بدون نیاز به کمک آسان می‌کنند.
این نرده‌ها به چهارچوب تخت متصل شده یا با وزن تشک در جای خود قرار می‌گیرند و بسته به نیاز کاربر، در انواع مختلفی عرضه می‌شوند.

برخی نرده‌ها تنها یک دستگیره دارند، در حالی‌که برخی دیگر شامل پایه‌های ثابت و میله‌های جانبی هستند که به ورود به تخت‌های بلند کمک می‌کنند.

همچنین می‌توان به جای نرده از محافظ‌های لبه یا تشک‌های گود استفاده کرد تا از افتادن ناگهانی هنگام خواب جلوگیری شود.

منبع: gbdmagazine